Presentatie angst; pak de angst aan voordat het jou pakt!
Steeds vaker coach ik professionals die kampen met presentatie angst. Ze zien gelukkig onder ogen dat ze zich in allerlei bochten wringen om het geven van een presentatie te ontlopen. Creatief als ze zijn hebben ze verschillende trucs om de dingen uit de weg te gaan. Tegelijk voelen ze ook dat het de zichtbaarheid geen goed doet. In dit artikel enkele handreikingen om stappen te maken en het vermijden te doorbreken.
Angst is een normale basisemotie
Eerst moet je iets weten over de driver onder het vermijdingsgedrag, dat is de basisemotie angst. Angst is één van de vier basisemoties naast boos, verdriet en blij. Angst is een functionele emotie. Het zorgt ervoor dat we ons beschermen tegen gevaar. Helaas reageert angst soms ook op niet gevaarlijke situaties. Om de symptomen van de angst te laten stoppen gaan we datgene dat de angst oproept uit de weg. Zo wordt vermijden geboren. Vaak weten professionals niet dat angst een rol speelt. Zij noemen het wel onzekerheid of spanning/stress. Soms hebben zij er moeite mee dat angst bij hen speelt. Het past dan niet of moeilijk in het zelfbeeld. Bij het oplossen van het probleem is het een heel helpende stap om te onderkennen dat angst een rol speelt. De weg naar een aanpak en een oplossing opent zich dan.
Wanneer een (mogelijke) presentatie nadert steken de symptomen de kop op; spanningen, slecht slapen, piekeren, faalgedachten, etc. Deze symptomen kunnen variëren van mild tot sterk. Even voor het goede beeld; het gaat hier om angstsymptomen bij volledig normaal functionerende mensen. Pas als angst iemands leven veel meer in de greep heeft spreken we van een angststoornis. Uit het Nemesis onderzoek van het Trimbos Instituut weten we dat 19% van de Nederlandse bevolking leidt onder een angststoornis. Dat is bijna 1 op de 5. Het is dus heel normaal dat angst in mildere vormen ook op de werkvloer een rol speelt. Ook zijn er professionals die het lukt om met stevige angstklachten toch goed te functioneren, al kost hen dat wel een hoop energie.
Waar (presentatie) angst in ieder geval niet van weg gaat
In pogingen om zelf de angst af te schudden zie ik de volgende reacties:
1. Zeggen (in jezelf) dat je je zo niet zou moeten of hoeven te voelen
2. Jezelf innerlijk bekritiseren
3. Zelf geloven in de excuses die je verzint om onder iets uit te komen
Al deze reacties hebben een ontkennend of bekritiserend element in zich. Beide helpen niet bij het bereiken van het doel om iets wat je ontwijkt aan te gaan, zoals bijvoorbeeld een presentatie. Ook als anderen gaan overtuigen dat het niet nodig is spanning te voelen helpt dat niet.
Dit moet je weten over (presentatie) angst
Hoe irrationeel ook, angst verloopt langs een aantal wetmatigheden. Begrijpen is overwinnen. Je hebt het dus nodig om angst als fenomeen beter te begrijpen om uit de fuik te komen. Hier een aantal facetten van angst die je daarbij kunnen helpen:
- Wat uit de weg wordt gegaan (vermijding) leidt tot steeds sterkere fysieke symptomen
- Wat aan wordt gegaan doet de symptomen uitdoven
- Hoe vermoeider je bent, hoe meer de angst zich doet voelen
Zo zie je dus dat de strategie van vermijden de kans dat je gaat presenteren eerder kleiner dan groter maakt. Het gaat om een patroon in denken, voelen en doen dat er om vraagt doorbroken te worden. Daar zie je dus dat tegen jezelf – of tegen een ander – zeggen dat het niet nodig is om spanning (of angst) te voelen niet helpt. Het onderliggende ingesleten patroon is nog niet (h)erkend en er wordt niet gericht en bewust gewerkt aan het doorbreken van de cirkel en het opstarten van een nieuwe leercirkel.
Hoe pak je (presentatie) angst wel aan?
- Herken en erken dat angst een rol speelt. Zoals gezegd 1 op de 5 mensen heeft angstklachten, dus je staat bepaald niet alleen hierin
- Besef dat angst goed aan te pakken is
- Begrijpen is overwinnen, zorg dat je er meer over te weten komt
- Leer na te denken over je eigen denken, voelen en doen en bekijk hoe de cirkels zijn ontstaan
- Oefen met het aangaan van situaties, geordend van makkelijk naar moeilijkere situaties
Samenvattend; pak de angst aan voordat het jou pakt!
Natuurlijk kun je ook bij Binnenzaken terecht als je in dit proces professionele coaching zoekt. Je kunt altijd gebruik maken van de vrijblijvende intake om je vraag te onderzoeken en advies te krijgen.
Over Monique van Eeuwijk
Mijn naam is Monique van Eeuwijk en ik ben sinds 1997 initiatiefnemer en eigenaar van Binnenzaken Coaching & Training. Ik (en de bij Binnenzaken aangesloten coaches en trainers) versterken je zelfkennis zodat je vanuit jouw eigen natuur succes kan boeken.